Kabızlık Nedir?
Tuvalet alışkanlığı küçük yaşlarda kazandırılan şeylerden biridir. Çoğumuz küçükken bu eğitim esnasında çeşitli sorunlarla karşılaşmışızdır. Gerçi şimdilerde çok sık karşılaşmasak da tuvalette çok beklemek günahtır ibaresi alt belleğinize yerleştiyse bağırsak hareketleriniz iyi değil ve beslenmenizde bunu olumsuz yönde destekliyorsa kabızlığa aday bir kişi haline gelirsiniz. Bu durum 3 gün boyunca dışkılama olayının olmaması olarak tanımlanır. Sağlıklı her insan günde 1 kez mutlaka dışkılama ihtiyacını giderir.
Kabızlığın sebepleri;
- Ailesel bağırsak tembelliği
- Az posalı- lifli beslenme
- Daha çok çocukluk döneminde ağrılı bir dışkılama sonrası korku ile bunun kısır döngüye dönüşmesi
- Erişkinlerde stres
- Bu dışkılama farklılığı erişkinlerde kanser riskini de düşündürebilmektedir.
Kabızlık sorunu, kişide gaz şikâyetlerine, ateş yükselmesine yol açtığı gibi, sindirim – emilim sürecinde besinler daha çok ortamda kaldığı için kilo alma meylini de artırır.
Bağırsak hareketlerini düzenlemek için diyette alınacak 17 tedbir;
- Başta güne başlarken mutlaka aç karnına en azından 1 bardak su içerek güne başlanmalı ki bağırsaklarımız çalışmaya başlasın,
- Daha sorunlu bir dönemde isek aç karnına 1 bardak ılıtılmış su veya ıhlamur ister içine ister hariçten 1 tatlı kaşığı bal, pekmez veya erik ya da kayısı marmelâdı ile alınıp sonrasında bir 15 ile 30 dakika egzersiz yapılmalıdır. Evin içinde koridorda yürümek bile bir hareketlenme sağlar.
- Posa alımını artırmak için meyvelerde kabuklu yenebilecekleri kabuklu tüketmeye özen göstermemiz gerekir. Elma, ayva, muz ve şeftali kabızlığı artıran meyvelerdir. Bunların tüketiminde dikkatli olmak gerekir. Daha çok armut, portakal, kuru ya da taze erik- kayısı- incir, kavun bağırsakları daha çok çalıştırır.
- Öğünlere mutlaka salata eklenmeli,
- Sebze yemekleri daha çok zeytinyağlı olarak tercih edilmeli, Günde 6–8 porsiyon meyve ve sebze tüketilmeye özen gösterilmeli,
- Pilav olarak bulgur pilavı, kepekli makarna veya kepekli pirinç tüketilebilir.
- Ekmek olarak daha çok tam tahıllı, kepek, çavdar, yulaf tercihtir.
- Haftada en az 1 kez kuru baklagiller mutlaka tüketilmelidir.
- Bol su içilmeli, mümkünse oda ısısında su tercih edilmeli,
- Kolalı içecekler, kafein içeriği yüksek içecekler olumsuz etkileyebilmekte o yüzden tavsiye edilmezler
- Çayı açık içmeniz daha çok tavsiye olunur.
- Seveceğiniz bir spor dalına yönelebilirsiniz,
- Bütün bunların yanında tuvalette aç karnına biraz beklemeniz biyolojik saatinizin o saate alışmasını desteklemeniz gerekebilir.
- Tuvalet ihtiyacını hissettiğiniz anda işinize öncelik verip diğer ihtiyacınızı ötelerseniz sorun yaşamaya devam edersiniz,
- Yine yoğurt tüketimi bağırsak sağlığı açısından önemlidir. Prebiyotik yoğurtlar ve kefir buna daha iyi gelir.
- Bütün bunların yanında mutlaka doktor kontrolünden geçmeniz gerekir. Kabızlığın neye bağlı geliştiği önemli bir noktadır, çünkü. İlaca ya da direk bitkisel de olsa çaya başvurmak olayın kronikleşmesine çözümün zorlaşmasına yol açar.
- Bu tedavide beslenme önemli bir ayaktır.
Diyetisyen Fatma Gül Yılmaz Öztürk